جشنواره فیلم فجر یک مراسم فرش قرمز ایرانی است،  این فرش قرمز فرصتی است که همه عوامل، خارج از نقش‌ها و فیلم‌هایشان دیده شوند و صحبت کنند و البته فیلم‌های آن‌ها به نمایش درآمده و نقد می‌شود، مراسمی شاید شبیه به نمونه‌های غیر ایرانی مثل اسکار.

اگرچه ابعاد جشنواره فیلم فجر نسبت به جشنواره‌های بین‌المللی مشهورتری مانند گلدن گلوب، اسکار یا فستیوال فیلم برلین، بسیار کوچک‌تر است اما اهمیت داخلی آن شاید از این فستیوال‌ها بیشتر باشد و البته مسلما مشاهیر ایرانی بیشتری نیز در آن شرکت می‌کنند.

جوایز و سیمرغ‌ها داده می‌شود، فیلم‌ها دیده می‌شوند و در نهایت عکس و فیلم‌ها از یک فستیوال بزرگ ایرانی باقی می‌ماند که در آن بازیگران، خوانندگان و کارگردانان و دیگر هنرمندان با نقش‌ها و شخصیت‌های مختلف مطابق با سلیقه خود لباس‌هایی پوشیدند که بارها و بارها به اشتراک گذاشته می‌شود.

روی فرش قرمز چه لباس‌هایی مرسوم است؟

مشاهیر در تمام جهان روی فرش قرمز چه می‌پوشند؟ کت و شلوار ؟ پیراهن‌های عجیب یا لباس شب شیک و پرزرق و برق ؟ در یک فستیوال ایرانی چه لباس‌هایی پوشیده می‌شود؟

لباس پوشیدن در یک مراسم رسمی معمولا کدهای مشخصی دارد که البته برخی هنرمندان علاقه‌ای به پیروی از این کدها ندارند. لباس‌های رسمی ویژگی‌های خودشان را دارند، از پارچه‌ها و دوخت‌های خاص و ویژه تا لزوم رعایت سادگی  و در عین حال خاص بودن لباس‌ها و کت و شلوراها.

در فستیوال‌های بین‌المللی و مشهور خارجی معمولا لباس‌هایی پوشیده می‌شود که طراحان بین‌المللی معروف آن‌ها را طراحی کرده‌اند و در کت والک‌ها به نمایش درآمده‌ند، مردان نیز در اکثر موارد سراغ کت و شلوارهای رسمی با رنگ‌های مشکی و سرمه‌ای و یا سفید و در موارد اندکی قهوه‌ای یا طوسی می‌روند.

از طرف دیگر با توجه به اینکه پاپیون رسمی‌تر از کراوات است، می‌توان دید که بازیگران، خوانندگان و افراد مشهور بیشتر از پاپیون‌های ساده و رسمی استفاده می‌کنند و تعداد کمتری کراوات را به مجموعه لباس‌های رسمی خود وارد می‌کنند.

در این مراسم به جزییات تیپ و استایل هنرمندان توجه بیشتری می‌شود، مثلا اینکه این آقایان از چه ساعت یا زیورآلاتی مثل دکمه سر دست، گیره کراوات یا دستبند و انگشتر استفاده کرده‌اند و زیورآلات زنان چه چیزهایی است و چطور با لباس‌های آن‌ها ست شده‌اند.

کفش‌ها هم اهمیت ویژه‌ای دارند، مردان معمولا از کفش رسمی بندی یا نیم بوت چرم مردانه استفاده می‌کنند و البته هر کفشی که می‌پوشند کاملا براق و شیک است. به این ترتیب روی فرش قرمز چنین فستیوال‌هایی معمولا مردان لباس‌هایی شبیه به هم دارند که البته در جزییات کاملا با یکدیگر متفاوت است و هر کدام امضای منحصر به فرد طراح خود را به خوبی نشان می‌دهد.

در دنیای مشاهیر و مراسم رسمی و مهم، انتخاب برای لباس‌های زنانه متنوع‌تر است، اگرچه به هر حال در یک فستیوال رسمی کدهای لباس پوشیدن برای زنان با آنچه در یک شوی فشن و کت والک پوشیده می‌شود، متفاوت است.

در فستیوال‌های بین‌المللی غیر ایرانی، زنان معمولا با لباس‌های مجلسی و طراحی‌های متفاوت ظاهر می‌شوند. این لباس‌ها بسته به اینکه یک بازیگر آن را به تن می‌کند یا یک خواننده و یا یک مدل می‌تواند متفاوت باشد. با این حال در نهایت آن‌ها فرمی مجلسی و شیک خواهند داشت، مگر در مواردی که کمی سنت شکنی چاشنی کار شود و لباسی بسیار متفاوت‌تر انتخاب شده باشد.

البته این سنت‌شکنی بیشتر در لباس‌های زنانه اتفاق می‌افتد تا لباس‌های مردانه روی فرش قرمز. جواهرات هم بخش مهمی از سبک لباس پوشیدن مشاهیر زن روی فرش قرمز را تشکیل می‌دهد که هر کدام سلیقه طراح ویژه‌ای را نشان می‌دهد.

اما در ایران فرش قرمز و به ویژه عکس های جشنواره فیلم فجر تا چه حد مورد توجه قرار گرفته و برای آن لباس و تیپ ویژه‌ای از سوی هنرمندان در نظر گرفته می‌شود؟ جواب این سوال دقیقا در همان عکس های جشنواره فیلم فجر است.

جشنواره فجر ، فرش قرمزی با زمینه ایرانی است که افرادی هم که در آن حضور پیدا می‌کنند تقریبا همگی ایرانی هستند. پس شاید بتوان آنچه در این فستیوال بین‌المللی با رنگ و بوی ایرانی پوشیده می‌شود را نشان‌گر مد سال داخلی دانست، اما آیا واقعا حاضرین در این جشنواره به این جریان با همین دید نگاه می‌کنند و با این دید لباس‌های خود را انتخاب می‌کنند؟

جشنواره فیلم فجر، فستیوالی رسمی با مردانی کاملا غیر رسمی

با نگاهی کلی به لباس بازیگران در جشنواره فجر در کنار دیگر هنرمندان که در این جشنواره شرکت می‌کنند، می‌توان به راحتی به این نتیجه رسید که سلیقه مشاهیر ایرانی برای یک مراسم رسمی فرسنگ‌ها با کدهای لباس پوشیدن در فستیوال‌ها و موقعیت‌های رسمی دیگر متفاوت است.

اگرچه سلیقه و طراحی ایرانی بخشی از این تفاوت را توجیه می‌کند، اما طرح‌های کاملا ایرانی یا ایرانی- اسلیمی همه ماجرای تفاوت بین طرز لباس پوشیدن ایرانی‌ها و غیر ایرانی‌ها در یک مراسم اهدای جوایز بین‌المللی نیست.

در جشنواره فیلم فجر مردان مشهور کمتری سراغ لباس‌های واقعا رسمی مانند کت و شلوارهای شیک و خوش‌دوخت می‌روند و البته تنوع پوشش در لباس‌های زنان نیز گاهی کمتر از حد انتظار است.

در واقع می‌توان گفت کمتر خبری از آن کت و شلوارهای ست شده و کاملا رسمی با پیراهن‌های ساده مردانه در عکس های جشنواره فیلم فجر است. البته افرادی هم که سراغ کت و شلوار یا پالتو رفته بودند، تیپشان را به گونه‌ای ست کرده بودند که بیشتر در دسته تیپ‌های نیمه رسمی یا همان Smart Casual قرار می‌گرفت تا استایل کاملا رسمی.

اگر در جشنواره فیلم فجر برخی هنرمندان مرد سراغ کت و شلوار بروند، معمولا طرح‌هایی انتخاب می‌شود که چندان معیارهای یک استایل رسمی را ندارد و یا کت تک با شلوار غیر هم‌رنگ ست می‌شود و به این ترتیب یک تیپ کاملا رسمی مشابه با آنچه در جشنواره‌های غیرایرانی دیده می‌شود، بسیار کمیاب است.

بر خلاف فستیوال‌های هنری بین‌المللی خارج از ایران که افراد بیشتر از پاپیون و گاهی از کراوات استفاده می‌کنند، در بین هنرمندان مرد ایرانی، اکسسوری دیگری مورد توجه است و آن شال‌های مردانه یا شال گردن است که به ویژه در جشنواره فجر که در زمستان برگزار می‌شود بسیار طرفدار دارد.

مشاهده تمام شال‌های مردانه

اما یکی از تفاوت‌های بسیار مهم بین جشنواره فیلم فجر و فستیوال‌های بین‌المللی دیگر این است که در ایران، طراحی‌های خاصی از استایل مردانه وجود دارد که المان‌های ایرانی داشته و از آنچه برای یک مراسم رسمی در خارج از ایران طراحی می‌شود بسیار متفاوت است.

برخلاف فستیوال‌های خارجی در ایران مردان سلبریتی و به ویژه بازیگران علاقه خاصی به پوشیدن شلوار جین دارند، اتفاقی که کمتر در مراسم‌های مشابهی مانند اسکار و گلدن گلاب اتفاق می‌افتد. با این حال به نظر می‌رسد ترکیبی از جین و پلیور یا پیراهن‌های روزمره و سویشرت توانسته در بین هنرمندان ایرانی و برای یک مراسم رسمی جایگاه خود را پیدا کند و به این ترتیب استایل‌های کاملا غیر رسمی رایج‌ترین استایل‌های مردانه جشنواره فجر باشد.

زنان جشنواره فیلم فجر از بوت تا پالتوهای ساده

تیپ زنان در جشنواره فیلم فجر به ویژه امسال تا حد زیادی به یک استایل رسمی زنانه نزدیک  شده است  و اگرچه تفاوت‌های بارزی با سبک لباس پوشیدن فستیوال‌های غربی دارد  اما می‌توان گفت  تیپ رسمی و مناسبی برای یک جشنواره بین‌المللی است و در برخی موارد از طرح‌ها و نمادهای ایرانی در آن استفاده می‌شود.

امسال در بین زنان محبوب‌ترین کفش بوت چرم بلند مشکی و اکثرا پاشنه دار است ،البته مدل‌های دیگر بوت و نیم بوت زنانه را هم می‌شد روی فرش قرمز جشنواره فجر دید، اما کمتر کسی سراغ کفش‌های کاملا روزمره رفته بود.

لباس‌های زنان هنرمند در جشنواره فیلم فجر تقریبا به یکدیگر شبیه بود، بیشتر هنرمندان سراغ پالتو رفته بودند که اکثرا با رنگ‌های تیره یا مشکی رنگ و یا ترکیبی از رنگ‌های طبیعی مثل طوسی یا کرم و قهوه‌ای و یا سرمه‌ای بود. علاوه بر این امسال بسیاری از هنرمندان زن سراغ پالتوهای کوتاه یا کت رفته بودند.

در قیاس با استایل بازیگران خارجی در فستیوال‌های هنری بین‌المللی، پوشش زنان ایرانی علاوه بر آنکه مطابق با فرهنگ ایرانی و اسلامی است و به ویژه امسال طراحی‌های ساده‌تری دارد، در استفاده از زیورآلات و اکسسوری‌ها نیز متفاوت است.

معمولا زیورآلات از جمله گوشواره‌ها و گردن‌بندها در فستیوال‌های خارج از ایران توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب می‌کند چراکه هم به لحاظ ارزشی بسیار گران‌قیمت هستند و هم طراحی‌های ویژه منحصر به  فردی دارند که بسیاری از آن‌ها حتی در این فستیوال‌ها برای نخستین بار رونمایی می‌شود. گاهی ارزش این زیورآلات به بیش از یک میلیون دلار می‌رسد و در این صورت یک نیروی گارد، باید فرد را همراهی کند.

زیورآلاتی که زنان هنرمند ایرانی در فستیوال‌های مختلف به کار می‌برند معمولا ساده‌تر است و در نهایت شامل یک گردنبند یا ساعت و دستبند می‌شود که متناسب با ترکیب لباس انتخاب شده و ست می‌شود و در کنار آن از کیف‌های کتابی یا دوشی با طراحی‌های مجلسی و گاه غیرمعمول استفاده می‌شود که البته در فستیوال‌های غیر ایرانی هم این امر رایج است.

همچنین آرایش هنرمندان زن ایرانی در جشنواره‌های هنری داخلی مانند جشنواره فیلم فجر در قیاس با مراسم مشابه خارجی بسیار ساده‌تر است.

شاید مانور زنان هنرمند در جشنواره فیلم فجر یا جشنواره‌هایی از این دست بیشتر در انتخاب شال و روسری متمرکز شده باشد و در این زمینه انتخاب‌های متفاوتی وجود داشته باشد، اگرچه در فستیوال فجر که در فصل زمستان برگزار می‌شود طبیعتا انتخاب‌ها بیشتر به سمت رنگ‌های تیره‌تر و طرح‌های ساده‌تر می‌رود.

زنان در جشنواره‌های ایرانی بر خلاف مردان در این جشنواره‌ها علاقه کمتری به تیپ‌های کژوال و غیر رسمی یا استفاده از لباس‌هایی مانند جین دارند، اگرچه که برخی هنرمندان زن سراغ پوشیدن لباس‌های کاملا روزمره رفته بودند، اما این امر در بین زنان کمتر رایج است. هنرمندان زن ایرانی در جشنواره بین‌المللی فجر  معمولا بیشتر سراغ پوشیدن لباس‌های رسمی در تمام روزهای جشنواره و به ویژه در مراسم افتتاحیه و روز اول می‌روند، به این ترتیب می‌توان گفت ظاهر مرتب‌تری برای یک مراسم رسمی نسبت به همتایان مرد خود دارند.

مشاهده پالتوهای کوتاه زنانه

بخشی از تفاوت‌هایی که در یک جشنواره داخلی مثل جشنواره فجر در قیاس با جشنواره‌های هنری بین‌المللی خارجی دیده می‌شود را می‌توان حاصل از تفاوت‌های فرهنگی و برخی از طراحی‌ها را اقتباس از پوشش و طراحی‌های ایرانی و اسلامی دانست.

اما بخش زیادی از این تفاوت‌ها شاید حاصل از بی‌توجهی نسبت به اهمیت یک مراسم و میزان رسمی بودن آن دانست، شکستن کدهای پوشش رسمی به ویژه در افتتاحیه جشنواره‌ای مانند جشنواره بین‌المللی فیلم فجر می‌تواند نشان دهنده این بی‌علاقگی یا اهمیت ندادن به آن باشد و گاهی نیز حاصل بدسلیقگی است.

عکس های اختصاصی دیجی استایل

عکاس: میلاد بهشتی